COP28 dagboek - analyse van klimaattop 2023

In 2023 vond de 28e Conferentie van de Partijen (COP28) plaats, een evenement dat gezien wordt als cruciaal in de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering. Terwijl regeringsleiders, beleidsmakers, milieuactivisten en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven bijeenkomen om overeenstemming te bereiken over maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan, worden de gesprekken en onderhandelingen op de voet gevolgd.

De conferentie is een jaarlijks terugkerend moment waarop de landen die het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties hebben ondertekend, samenkomen om de voortgang te beoordelen en nieuwe doelen te stellen. Het belang ervan kan niet worden overschat, gezien de toenemende urgentie om klimaatverandering te beheersen en de temperatuurstijging onder de 1,5 graden Celsius te houden, zoals vastgelegd in de Overeenkomst van Parijs.

Tijdens COP28 werd er gefocust op een aantal sleutelgebieden. Ten eerste was er grote aandacht voor emissiereducties. Landen werden aangemoedigd om hun nationaal bepaalde bijdragen (NDC s) te versterken en ambitieuzere doelstellingen voor het verminderen van broeikasgasemissies te stellen. Dit vereist aanzienlijke inspanningen op zowel nationaal als internationaal niveau, inclusief financiering, technologieoverdracht en capaciteitsopbouw.

Een ander hot topic was aanpassing aan klimaatverandering. Het erkennen van de realiteit dat sommige veranderingen niet meer teruggedraaid kunnen worden, lag er een sterke nadruk op het ontwikkelen van strategieën om gemeenschappen weerbaarder te maken tegen de huidige en toekomstige impact van klimaatgerelateerde gevaren.

Financiering speelde ook een prominente rol tijdens de gesprekken. Ontwikkelingslanden benadrukten de noodzaak voor eerlijke en toegankelijke financiële middelen om hen te helpen bij zowel mitigatie- als adaptatiemaatregelen. De discussie ging vaak over het mobiliseren van de beloofde $100 miljard per jaar, een doel dat in vorige jaren niet werd behaald.

Naast deze hoofdthema‘s stonden ook verlies en schade hoog op de agenda. Dit concept gaat over het compenseren van landen die onevenredig zwaar getroffen worden door klimaatrampen waarvoor zij het minst verantwoordelijk zijn. Er werd gezocht naar mechanismen om financiële steun te bieden voor herstel na rampen en om de impact op de meest kwetsbare gemeenschappen te verminderen.

De invloed van niet-statelijke actoren werd ook benadrukt. Van steden en regio’s tot bedrijven en NGO s; er werd erkend dat alle sectoren van de samenleving een belangrijke rol spelen in het bereiken van de klimaatdoelen. Dit jaar was ook opmerkelijk door de toenemende betrokkenheid en invloed van de financiële sector die zich inzet voor duurzame financiering.

De uitvoering van de Overeenkomst van Parijs bleef een centraal punt van discussie. Met name het verfijnen van de regels voor transparantie en rapportage was essentieel om te zorgen voor duidelijkheid en vertrouwen tussen landen als het gaat om het nakomen van beloftes.

De conferentie werd echter ook gekenmerkt door spanningen en uitdagingen. Beloften van voorgaande bijeenkomsten waren niet altijd nagekomen, en het tempo van verandering blijft een zorgenpunt. Daarnaast werden discussies over koolstofmarkten en het behalen van nettoneutraliteit soms overschaduwd door economische en politieke belangen.

Desondanks werd COP28 gezien als een kans om aanzienlijke vooruitgang te boeken. De roep om actie was luid en duidelijk, en vele partijen benadrukten de noodzaak om samen te werken om collectieve doelen te bereiken. Het dagboek van COP28 weerspiegelt een mix van vooruitgang en frustratie, hoop en realisme.

Naast de samenvatting van de hoofdpunten van COP28, is het essentieel om de conferentie te bekijken in een bredere context van wereldwijde klimaatactie. Om de inhoud van dit artikel uit te breiden, kunnen we kijken naar de historische ontwikkeling van de klimaatconferenties, de evolutie van klimaatwetenschap en -beleid, de rol van leiderschap in klimaatonderhandelingen, en de diverse globale reacties op de toenemende klimaatcrisis.

In retrospectief hebben de jaarlijkse COP-bijeenkomsten zich ontwikkeld van relatief kleinschalige, technische bijeenkomsten naar grootschalige evenementen die wereldwijde aandacht trekken. Sinds de eerste COP in 1995 in Berlijn is er veel veranderd, zowel in de urgentie van klimaatverandering als in de wereldwijde reactie daarop. De COP'szijn geleidelijk aan gegroeid in omvang en complexiteit, waarbij thema'szoals duurzame ontwikkeling, gendergelijkheid en klimaatrechtvaardigheid nu ook onderdeel van de agenda zijn.

Klimaatwetenschap heeft gedurende de jaren steeds concreter aangetoond hoe menselijke activiteiten bijdragen aan klimaatverandering, wat heeft geleid tot een groter bewustzijn en dringender roep om actie. Rapporten van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC), die alarmerende gegevens en voorspellingen verschaffen, hebben een grote invloed gehad op zowel publieke opinie als beleidsvorming.

Toch blijft het leiderschap op het gebied van klimaatonderhandelingen een wisselvallige factor, die sterk afhankelijk is van internationale politiek en de wisselende prioriteiten van regeringen. Succesvolle conferenties hebben vaak sterke figuren aan het roer gehad die partijen konden verenigen en concrete stappen voorwaarts konden afdwingen.

Tegenovergesteld daarvan is er ook scepsis en weerstand, zowel vanuit politieke hoeken als vanuit de industrie. De complexiteit van klimaatdiplomatie wordt nog verder uitgediept door de verschillende belangen en ontwikkelingsniveaus van landen, wat de zoektocht naar universele oplossingen bemoeilijkt.

Concluderend bevinden we ons op een kritiek moment in de geschiedenis van de mensheid waarin de manier waarop we reageren op klimaatverandering onze toekomst zal vormgeven. COP28 heeft eens te meer benadrukt dat, hoewel de uitdagingen groot zijn, er ook een onverzettelijke wil bestaat om samen te werken en de toekomst van onze planeet te beschermen.

Vooruitkijkend zullen komende COP-bijeenkomsten moeten voortbouwen op de geboekte vooruitgang en concrete oplossingen en acties moeten blijven nastreven. Met de wetenschap als gids en een collectieve inzet voor duurzaamheid en gerechtigheid, kan de wereldgemeenschap de richting van onze gedeelde toekomst beïnvloeden.