Matsutake Paddenstoelen - een zeldzame delicatesse uit de natuur

De Matsutake, ook bekend als de 'dennenpaddenstoel', is een zeldzame en zeer gewaardeerde wilde paddenstoel die voornamelijk groeit in delen van Azië en het westen van de Verenigde Staten. Deze paddenstoel, met zijn dikke, vezelige witte vlees en aardse, kruidige smaak en aroma, is een ware delicatesse in de culinaire wereld.

De Matsutake-paddenstoel (Tricholoma matsutake) is oorspronkelijk afkomstig uit Japan, maar groeit ook in het wild in China en Korea. De naam 'matsutake' betekent 'dennenpaddenstoel' in het Japans, een verwijzing naar de dennenbossen waar deze schimmels groeien. Helaas wordt de paddenstoel in Japan en Okinawa bedreigd door habitatverlies door ontwikkeling en nematoden in de bodem, die de wortels van de bomen aantasten waar deze paddenstoelen voor hun groei van afhankelijk zijn.

Twee verwante soorten, Tricholoma magnivelare en Tricholoma murrillianum, groeien in vergelijkbare bossen in de Pacific Northwest in de Verenigde Staten en in delen van Europa. Ze worden ook vaak aangeduid en verkocht als matsutake. Vanwege hun zeldzaamheid en het feit dat ze niet kunnen worden gekweekt zoals andere paddenstoelen, kunnen de kosten van matsutakes variëren van €35 per halve kilogram in de VS tot €1.760 per halve kilogram in Japan voor bijzonder zeldzame variëteiten en hoogwaardige exemplaren. In Japan worden ze beschouwd als een zeer hoogstaand ingrediënt en worden ze vaak als geschenk gegeven.

Het bereiden van Matsutake-paddenstoelen vereist een zorgvuldige behandeling om hun unieke smaak en textuur te behouden. Voordat ze worden gekookt, worden de matsutakes afgeveegd met een vochtige papieren handdoek om eventueel vuil te verwijderen; het is raadzaam om ze niet te wassen of onder te dompelen in water. De vezelige doppen en stelen worden in dikke blokjes, plakjes of munten gesneden om de smaak en textuur te behouden.

Matsutakes kunnen op dezelfde manier worden bereid als andere speciale paddenstoelen: gestoomd, gesauteerd, geroosterd, gegrild, of in een heldere bouillon. Echter, omdat de matsutake zo zeldzaam, duur en uniek van smaak is, haal je het meeste uit je investering als je ze voorzichtig behandelt en ze de hoofdrol laat spelen in wat je ook kookt.

In Japan worden matsutake-paddenstoelen traditioneel gebruikt om matsutake gohan te maken, een gewild rijstgerecht waarbij de paddenstoelen samen met rijst in dashi worden gekookt, zodat de aardse, kruidige smaak de rijst doordringt. Ze worden ook gebruikt in sukiyaki, een Japans gerecht dat vergelijkbaar is met een hotpot, waarbij de ingrediënten langzaam worden gesudderd in een smaakvolle bouillon in een verwarmd vat aan tafel.

Matsutake-paddenstoelen hebben een doordringende, houtachtige, kruidige smaak en aroma, onvergelijkbaar met enige andere paddenstoel, hoewel ze vaak worden vergeleken met aardse, multidimensionale truffels, een andere schimmel met een uniek sensorisch profiel. Andere smaaknoten voor matsutake-paddenstoelen zijn kaneel, den en ceder.

Omdat matsutake-paddenstoelen alleen in het wild kunnen worden gevonden en een kort seizoen hebben, kunnen ze moeilijk te vinden zijn. Gelukkige inwoners van de Pacific Northwest kunnen ze mogelijk in nationale bossen verzamelen, maar de verzameldatums worden strikt gereguleerd door de U.S. Forest Service en er kan een vergunning nodig zijn. Verse matsutakes kunnen worden gekocht bij online speciaalzaken voor paddenstoelen tijdens het groeiseizoen.

Bij het kopen van matsutake-paddenstoelen moet je op zoek gaan naar stevige, geurige paddenstoelen die net iets vochtig zijn maar niet nat, omdat ze gemakkelijk kunnen uitdrogen en hun aroma kunnen verliezen. Het vlees van verse matsutakes is spierwit, maar deze paddenstoelen hebben vaak een karakteristieke roestige verkleuring aan de buitenkant.

Verse matsutake-paddenstoelen moeten worden bewaard in de groentelade van je koelkast. Bewaar ze in een papieren zak of een plastic zak met een papieren handdoek erin. Ze zijn uiterst bederfelijk, met een houdbaarheid van slechts enkele dagen, dus het is het beste om ze zo snel mogelijk te koken of te conserveren. Verse paddenstoelen kunnen in stukjes worden gesneden en ingevroren of in hun geheel in folie worden gewikkeld en in een luchtdichte plastic zak of container in de vriezer worden bewaard tot een jaar.

Matsutake-paddenstoelen zijn rijk aan eiwitten, vezels en koolhydraten en laag in natrium. Ze zijn ook een goede bron van mineralen en essentiële aminozuren, waaronder glutaminezuur, dat het zenuwstelsel en de hersenfunctie ondersteunt.

Ondanks de hoge waardering en vraag naar deze paddenstoelen, is er ook enige controverse en concurrentie rond de matsutake. Dit komt allemaal voort uit het feit dat ze mycorrhizaal zijn. Een mycorrhizale paddenstoel is er een die een symbiotische relatie vormt met de wortels van bomen of planten. Deze relatie is gunstig voor beide partijen, aangezien de paddenstoelen suikers van de bomen ontvangen en de bomen toegang krijgen tot meer voedingsstoffen en water.

Het probleem? Dit is een zeer complexe relatie, die nog niet volledig wordt begrepen door de moderne wetenschap. Het nabootsen hiervan is moeilijk tot onmogelijk in een lab of buiten. Het moet op natuurlijke wijze gebeuren, wat betekent dat matsutake, helaas, niet commercieel worden gekweekt.

Wanneer kweken niet mogelijk is, moeten we ons wenden tot verzamelen om onze schimmelfixatie te krijgen. Gezien de hoge vraag naar deze paddenstoelen en de hoge prijs die ze opleveren, is de industrie rond het plukken ervan zeer competitief.

De vraag naar deze paddenstoelen heeft geleid tot een aantal grote zorgen:

  • Conflict tussen commerciële plukkers en mycofielen. Veel natuurliefhebbers haten het om hun plekken geplunderd te zien door mensen die meer geïnteresseerd zijn in het verdienen van geld dan in de paddenstoelen zelf.
  • Behandeling van commerciële plukkers. Veel commerciële plukkers in de Pacific Northwest zijn migrantenarbeiders uit Mexico en andere landen. Deze mensen kunnen lange en zware uren werken, en worden niet erg veel betaald in vergelijking met wat ze binnenbrengen. Het is triest om te horen van mensen die worden uitgebuit.
  • Milieuschade. Dit is een grote. Elk jaar worden miljoenen ponden matsutake uit het ecosysteem verwijderd, en we hebben geen idee wat dit doet met het milieu.


Sommigen zeggen dat milieuschade niet zo'n grote zorg is. Ik ben het daar niet mee eens! Mycorrhizale paddenstoelen helpen een bos gezond te houden, en bomen sterk. Als je één schakel verzwakt, zullen er zeker andere afbreken. Bomen kunnen sterven. Dieren kunnen lijden. De voedselketen wordt beïnvloed als het evenwicht van de natuur in een neerwaartse spiraal wordt gestort.

We weten niet wat de langetermijnimpact is van het verwijderen van zoveel paddenstoelen uit wilde gebieden, vooral jongere die misschien nog geen sporen hebben laten vallen. Gezien hoe alles met elkaar verbonden is, vind ik het moeilijk te geloven dat dit uiteindelijk niet schadelijk zou zijn voor een bos.

Daarom is het belangrijk om matsutake te respecteren zoals je elke paddenstoel zou doen. Pluk niet meer dan je nodig hebt. Als je commercieel plukt, laat dan wat in elke plek achter zodat ze hun sporen kunnen laten vallen en zich kunnen voortplanten.

Als je meer wilt leren over de identificatie en het plukken van matsutake-paddenstoelen, raad ik je aan de Matsiman-website te bekijken. Deze site heeft veel geweldige informatie gepresenteerd vanuit een respectvol standpunt.

Hopelijk heeft dit artikel je interesse gewekt in de matsutake-paddenstoel. De volgende keer dat een avontuurlijke culinaire geest je raakt, geef ze dan een kans!


* Foto's ter illustratie, zie algemene voorwaarden.

Liber Pater - de historische reis van exclusieve Bordeaux wijn In de kijker

Liber Pater, een naam die in de wijnwereld synoniem staat voor exclusiviteit, geschiedenis en een ongeëvenaarde prijs. Maar wat maakt deze wijn zo...