Ontdek de rijke geschiedenis van Latijnse wijnen in Europa

Hoewel Georgië, Fenicië (het huidige Libanon) en vervolgens Griekenland worden beschouwd als de bakermat van wijn, zijn Italië, Frankrijk, Spanje en Portugal snel wereldwijde wijnreferenties geworden. De opkomst van het christendom, de vestiging van kloosters in West-Europa in het eerste millennium, en vervolgens de verovering van andere continenten door deze vier landen in het tweede millennium, vestigden de suprematie van de zogenaamde Latijnse landen als wijnproducenten. Via de bijbelse boodschap die wijnconsumptie bevordert, controleerde de geestelijkheid de productie van wijn gedurende vijftien eeuwen.

Italië, Frankrijk, Spanje en Portugal vormen tegenwoordig het kwartet van de grootste wijnlanden, de meest populaire en meest gewilde. Hun verschillende wijnregio'shebben één ding gemeen: ze zijn allemaal opgericht door cisterciënzer, benedictijner, kartuizer of franciscaner monniken. De term 'cru' - afgeleid van het werkwoord groeien - wordt tegenwoordig geassocieerd met wijnexcellentie dankzij hen, omdat het natuurlijk de monniken waren die de taak hadden om de landbouw voor de lokale heren te leiden.

Het zou tot de opstanden van de Renaissance duren, en vooral tot de burgerrevoluties aan het einde van de 18e eeuw in Europa, met name in Frankrijk, voordat landbouw- en wijnland opnieuw werd verdeeld onder het volk. De democratisering van wijn vond vervolgens plaats via internationale handel, die tot dan toe voornamelijk nationaal was geweest, met enkele zeldzame uitzonderingen.

Is het niet vreemd om op te merken dat het niet Dijon, Lyon, Turijn, Florence, Barcelona, Lissabon of Coimbra zijn die als wijnvoorbeelden worden aangehaald, maar eerder dorpen die deze metropolen omringen, dorpen die praktisch onbekend zouden zijn geweest als ze niet waren verheven tot de status van cru?

De grote wijnen van vandaag, al die namen die dromen opwekken zoals Vosne-Romanée, Aloxe-Corton, Barbaresco, Barolo, Châteauneuf-du-Pape, Saint-Émilion en vele anderen, werden voornamelijk geconsumeerd door de lokale heren. Soms dronken sommigen een wijn van ver weg, aangeboden als een geschenk door een prestigieuze buitenlandse gast of diplomaat. Deze ontdekking leidde echter niet tot de opening van een toekomstige handelsovereenkomst; het was anekdotisch, mogelijk genoteerd door een secretaris.

De wijnen die zouden reizen, die duizenden kilometers van hun oorsprong zouden worden verkocht, waren in het begin wijnen die door de elite werden afgewezen, wijnen die werden afgewezen omdat ze als scherp of zuur werden beschouwd, onverteerbaar en slecht. En opnieuw waren het de monniken die de oplossing vonden om ze te verbeteren en vooral om er een bron van inkomsten uit te halen. Zo ontstonden Porto, Madeira, Jerez, Malaga, Marsala, Rivesaltes en andere zoete wijnen, versterkt met suiker en brandewijn, waardoor slechte wijn goed en gewild werd! Portugezen, Spanjaarden, Italianen en Fransen deelden de productie dankzij hun monastieke ordes, terwijl de Engelsen de handel overnamen.

De wijnverbeteraar van toen, midden 18e eeuw, was fruit- of plantenbrandewijn. Tweehonderd jaar later zouden het de chemische en systemische producten zijn, afkomstig van door de staat gefinancierde laboratoria! De ecologische ontwaking is laat, de generatie van 2000 heeft dorst naar zogenaamde natuurlijke wijn, misschien gezonder. Het derde millennium markeert een terugkeer naar de Latijnse bronnen: biologische en biodynamische wijnen zijn in opkomst en men voorspelt dat 20% van de wereldwijde wijnproductie in 2030 biologisch zal zijn.

In een tijd waarin wijnstokken zijn aangepast aan alle bodems en breedtegraden, waar zelfs landen die niet van nature als wijnlanden worden beschouwd, zoals Engeland, Canada, België of Polen, zeer goede wijnen produceren, waar halen we nu de fundamenten van de beste vinificaties vandaan? In de geschriften van middeleeuwse monniken die zich op hun beurt lieten inspireren door Latijnse bronnen!